काठमाडौं । कोरोनाको कहरले त्रसित बनाइरहेका बेला स्क्रब टाइफसले पनि समुदायमा आफ्नो वर्चस्व बढाउँदै गएको छ ।
बागलुङको धौलागिरि अस्पतालमा उच्च ज्वरो आएर उपचारका लागि आएका तीन जनामा स्क्रब टाइफस देखापरेको छ ।
स्क्रब टाइफसलाई प्राणघातक सङ्क्रमणका रुपमा लिइन्छ । यही साउन महिनामा बग्लुङमा तीनजनामा सो रोग देखा परेको छ ।
बुधबार मात्रै उच्च ज्वरो आएपछि अस्पताल भर्ना गरिएको जैमिनी नगरपालिका–२ का ४२ वर्षीय पुरुषमा स्क्रब टाइफस देखिएको हो ।
हाल उनी धौलागिरि अस्पतालमा उपचाररत छिन् ।
यस्तै साउन १० गते बागलुङ नगरपालिका–२ का एक र साउन १२ गते पर्वत जिल्लाको फलेवास नगरपालिका–३ का एक जनालाई स्क्रब टाइफस देखिएको छ ।
दुवैजना अस्पतालबाट स्वास्थ्य लाभ गरी घर फर्किएका छन् ।बागलुङमा गत वर्ष सात जनामा स्क्रब टाइफसका बिरामी फेला परेका थिए ।
के हो, स्क्रब टाइफस रोग ?
स्क्रब टाइफस रोग ‘ओरेन्सिया सुसुगमुसी’ नामक परजीवीको सङ्क्रमणका कारणले लाग्छ ।
यो परजीवीलाई एक प्रकारको ‘माइट’ जातिको सूक्ष्म कीराले सार्ने गर्दछ ।
रोगको कीटाणु बोक्ने ‘माइट’ स–साना बोटबिरुवाको झाडीमा बस्छ ।
केही वर्षअगाडि सम्म स्क्रब टाइफस धेरैजसो पहाडी र दुर्गम स्थानमा मात्रै देखिँदै आएकामा पछिल्लो समय शहरी इलाकामा पनि देखिन थालेको छ ।
नेपालमा भने यो रोग मुसाले सारेको पाइएको छ । झाडीमा बस्ने मुसाको कानमा पाइने उक्त ‘माइट’ झाडीमा सर्ने र सो झाडीमा मानिस जाँदा ‘माइट’ ले मानिसलाई टोकेको कारणले गर्दा यो रोग भएको पाइएको छ ।
के हुन्छ, यो रोग लाग्दा ?
स्क्रब टाइफस भएका मानिसमा उच्च ज्वरो आउने र कामज्वरो आउन सक्दछ ।
टाउको दुख्नु, खोकी लाग्नु, मांसपेशी दुख्नु, पाचन अङ्गमा गड्बडी आउनु, शरीरमा रातो बिमिरा देखिनु आदि यसका प्रमुख लक्षण हुन् ।
रोग समयमै उपचार नगरेमा वा जीर्ण बन्दै गएको खण्डमा कलेजो, मिर्गौला, फोक्सो, मुटुलगायत अङ्गमा सङ्क्रमण फैलिई बिरामीको मृत्यु हुन सक्छ ।
यो रोग पहिचान गरी उपचार गर्न सकिन्छ ।
